Làm sao để tránh rủi ro bị giữ hàng khi vận chuyển tiểu ngạch?

Vận chuyển tiểu ngạch là lựa chọn phổ biến của nhiều doanh nghiệp và hộ kinh doanh nhỏ lẻ khi muốn xuất khẩu hàng hóa sang Campuchia một cách linh hoạt và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, hình thức vận chuyển tiểu ngạch cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là tình trạng hàng hóa bị giữ lại tại cửa khẩu, dẫn đến chậm trễ, thất thoát hoặc mất trắng.

Vậy nguyên nhân vì sao hàng tiểu ngạch dễ bị giữ? Và doanh nghiệp cần làm gì để tránh những rủi ro này? Hãy cùng Vietsun Logistics – đơn vị hơn 8 năm kinh nghiệm tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia, chia sẻ chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Tiểu ngạch là gì và vì sao vẫn được ưa chuộng?

Trước khi đi vào rủi ro, chúng ta cần hiểu rõ khái niệm:

Vận chuyển tiểu ngạch là hình thức xuất khẩu hàng hóa qua biên giới nhưng không thông qua đầy đủ quy trình hải quan chính quy như khai báo hải quan, nộp thuế hay có hợp đồng ngoại thương. Thay vào đó, hàng hóa thường:

• Vận chuyển bằng chành xe biên giới

• Đi qua các cửa khẩu phụ hoặc đường mòn, lối mở

• Giao dịch qua tiểu thương, cá nhân không cần hồ sơ đầy đủ

Hình thức này được ưa chuộng bởi:

• Chi phí thấp hơn chính ngạch

• Thủ tục nhanh, không cần nhiều giấy tờ

• Phù hợp cho đơn hàng nhỏ, tần suất cao

Xem thêm: Tại sao nhiều doanh nghiệp vẫn chọn vận chuyển tiểu ngạch?

2. Các rủi ro khiến hàng tiểu ngạch bị giữ lại

2.1. Thiếu chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa

Nhiều doanh nghiệp giao hàng nhưng không kèm theo hóa đơn, phiếu đóng gói hoặc hợp đồng, dẫn đến việc hải quan hoặc lực lượng biên phòng không thể xác minh tính hợp pháp của hàng hóa.

🛑 Hàng hóa không chứng minh được nguồn gốc rõ ràng thường bị tạm giữ để kiểm tra, hoặc trong trường hợp nghi ngờ là hàng cấm – bị tịch thu.

2.2. Vận chuyển hàng thuộc danh mục kiểm soát

Một số mặt hàng tiểu ngạch bị giữ lại vì thuộc nhóm:

• Hàng cấm xuất khẩu

• Hàng hóa cần giấy phép chuyên ngành

• Hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ

Điển hình như: điện thoại cũ, linh kiện điện tử, hàng có pin lithium, hàng dược phẩm, thực phẩm chức năng…

2.3. Không rõ tuyến đường hoặc đơn vị vận chuyển nhỏ lẻ

Nhiều doanh nghiệp giao hàng cho các chành xe không uy tín, không có tuyến cố định, không có hệ thống xử lý khi gặp sự cố. Khi bị giữ hàng:

• Không biết hàng đang ở đâu

• Không có hợp đồng pháp lý để khiếu nại

• Mất cả hàng và tiền nếu không có bảo hiểm

2.4. Vượt biên không qua cửa khẩu chính thức

Vận chuyển hàng hóa qua đường mòn, lối mở không được cấp phép dễ bị:

• Biên phòng kiểm tra bất ngờ

• Mất hàng khi gặp lực lượng chức năng

• Vi phạm pháp luật (có thể bị xử lý hình sự)

3. Giải pháp giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị giữ hàng

Để vận chuyển tiểu ngạch an toàn hơn, doanh nghiệp cần lưu ý một số biện pháp sau:

3.1. Chuẩn bị tối thiểu bộ chứng từ kèm theo

Ngay cả khi không khai báo chính thức, bạn vẫn nên:

• Có hóa đơn GTGT hoặc phiếu xuất kho

• Có phiếu đóng gói (Packing List)

• Có thể bổ sung hợp đồng mua bán, phiếu giao nhận

Điều này giúp bạn chứng minh nguồn gốc hàng hợp lệ khi bị kiểm tra.

3.2. Tránh các mặt hàng “nhạy cảm”

Nên tránh vận chuyển tiểu ngạch các mặt hàng như:

• Hàng cấm, hàng giả, hàng nhái

• Điện thoại, laptop, đồ công nghệ cũ

• Hóa chất, dược phẩm, thực phẩm chức năng

Thay vào đó, hãy ưu tiên:

• Hàng thời trang, hàng tiêu dùng, linh kiện đơn giản

• Nông sản khô, đồ nhựa, gia dụng…

Nếu hàng nằm trong danh mục có kiểm soát, nên chuyển sang vận chuyển chính ngạch để đảm bảo an toàn: Xem chi tiết dịch vụ chính ngạch tại đây

3.3. Lựa chọn đơn vị vận chuyển tiểu ngạch uy tín

Một đơn vị chành hàng Campuchia chuyên nghiệp sẽ:

• Có tuyến cố định: Hồ Chí Minh – Mộc Bài – Phnom Penh

• Cập nhật tình hình cửa khẩu, lịch nghỉ

• Có giấy tờ hợp pháp, hóa đơn, hợp đồng vận chuyển rõ ràng

• Bảo hiểm hàng hóa nếu có yêu cầu

3.4. Hỏi trước về chính sách xử lý rủi ro

Trước khi gửi hàng, bạn cần:

• Hỏi rõ trách nhiệm khi hàng bị giữ

• Có hợp đồng hoặc biên nhận có giá trị pháp lý

• Hỏi về thời gian lưu kho, chi phí phát sinh nếu hàng bị giữ

3.5. Cân nhắc chuyển đổi sang chính ngạch khi hàng có giá trị cao

Nếu bạn đang vận chuyển hàng có giá trị cao, nhãn hiệu quốc tế, sản phẩm cần bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, hãy cân nhắc sử dụng dịch vụ vận chuyển chính ngạch chuyên nghiệp để:

• Đảm bảo tuân thủ luật pháp

• Không lo rủi ro bị giữ

• Có thể khai thuế hợp lệ và lấy hóa đơn

Xem thêm: Quy trình làm thủ tục thuế và phí hải quan khi vận chuyển chính ngạch

4. Kết luận: Tiểu ngạch cần thông minh, không liều lĩnh

Vận chuyển tiểu ngạch không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nếu bạn biết cách phòng tránh rủi ro và làm việc với đơn vị có kinh nghiệm tuyến biên giới.

Vietsun Logistics tự hào là đơn vị:

• Vận hành chành hàng Campuchia hơn 8 năm

• Có kinh nghiệm xử lý cả chính ngạch và tiểu ngạch

• Cung cấp dịch vụ vận chuyển linh hoạt – minh bạch – bảo mật